काठमाडौं । नेपाली कांग्रेसका सभापति तथा पूर्वप्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाले देश हाल गम्भीर राजनीतिक संकटको सामना गरिरहेको बताउँदै पार्टीभित्र एकताको महत्व औँल्याएका छन्। उनले पार्टी नेतृत्व आगामी १५औं महाधिवेशनबाट हस्तान्तरण गर्ने आफ्नो प्रतिवद्धता पुनः दोहोर्याए।
मंगलबार सानेपास्थित बीपी स्मृति भवनमा बसेको कांग्रेस केन्द्रीय समितिको बैठकलाई सम्बोधन गर्दै सभापति देउवाले भदौ २३–२४ का हिंसात्मक घटनाले देशलाई गम्भीर चोट पु¥याएको बताए। उनका अनुसार, “नेपालको इतिहासमै भदौ २४ जस्तो भयावह दिन कमै आएको छ। सरकारी कार्यालय, न्यायिक संस्था र नेताका घरमाथि भएको योजनाबद्ध आक्रमण लोकतन्त्र र राष्ट्रिय सुरक्षाका लागि गम्भीर खतरा हो।”
देउवाले घटनामा ज्यान गुमाएका प्रति श्रद्धाञ्जली अर्पण गर्दै घाइतेहरूको शीघ्र स्वास्थ्य लाभको कामना गरे। उनले कानूनी कारबाहीको दायरामा दोषीहरूलाई ल्याउन सरकारको सक्रिय भूमिका आवश्यक रहेको बताए। उनका अनुसार, “यो आकस्मिक घटना होइन, पूर्व नियोजित हमला थियो। सत्य तथ्यको पूर्ण छानबिन आवश्यक छ।”
राजनीतिक विश्लेषकहरूले भदौ २४ को घटनालाई नेपालका लोकतान्त्रिक संस्थामा लक्षित चुनौतीको रूपमा व्याख्या गरेका छन्। देउवाले भने, पार्टीभित्र असहमति र मतभेदलाई अलग राखेर सबै नेताहरूले एकताबद्ध भएर देश र जनताको हितमा काम गर्नुपर्ने आवश्यकता औँल्याए।
उनले वर्तमान राजनीतिक संक्रमणमा निर्वाचन निष्पक्ष र भयमुक्त वातावरणमा सम्पन्न हुनु आवश्यक रहेकोमा जोड दिए। “सुरक्षा निकायको मनोबल कमजोर पारिएको छ, तर निर्वाचन नै संविधानिक व्यवस्थामा फर्कने प्रमुख आधार हो। यसका लागि सरकार जिम्मेवार बन्नुपर्छ,” देउवाले भने।
सभापति देउवाले आफ्नो राजनीतिक जीवनको संघर्षलाई सम्झँदै कांग्रेसको इतिहास ८० वर्षदेखि राष्ट्रियता र लोकतन्त्रसँग कहिल्यै सम्झौता नगरेको स्मरण गराए। उनले भदौ २४ का घटनामा आफू र परिवारमाथि भएको आक्रमणलाई व्यक्तिगत नभई लोकतान्त्रिक मूल्य र पार्टीमाथिको प्रहारको रूपमा व्याख्या गरे।
पार्टी नेतृत्व सम्बन्धमा उनले स्पष्ट रूपमा भने, “म आगामी १५औं महाधिवेशनबाट सभापतिको जिम्मेवारी हस्तान्तरण गर्नेछु, त्यसमा कुनै द्विविधा छैन।” स्वास्थ्य कारणले कार्यबाहक सभापतिको जिम्मेवारी उपसभापति पूर्णबहादुर खड्कालाई सुम्पेको जानकारी उनले बैठकमा गराए।
विश्लेषकहरूको दृष्टिकोणमा, देउवाको सम्बोधन केवल पार्टीभित्र एकताको आह्वान मात्र नभई राष्ट्रिय स्थिरता र लोकतन्त्रको रक्षा गर्ने राजनीतिक रणनीति पनि हो। उनले प्रत्यक्ष रूपमा संकेत गरेका छन् कि पार्टीको एकता र जिम्मेवार नेतृत्वले मात्र देशलाई अस्थिरताको भँडारबाट बाहिर निकाल्न सक्छ।
भदौ २४ का घटनाले राजधानीसँगै ४८ जिल्लाका पार्टी कार्यालय, नेताका घर, ऐतिहासिक स्थलहरू, प्रशासनिक र न्यायिक संरचना, र संचार माध्यममा ठूलो क्षति पुर्याएको थियो। विराटनगरको कोईराला निवास, काठमाडौं चाक्सीवारीको गणेशमानसिंह निवास, ललितपुर बाँडेगाउँस्थित सन्त कृष्णप्रसाद भट्टराई आश्रम जस्ता ऐतिहासिक स्थल पनि आगलागीबाट प्रभावित भएका छन्। यो घटनाले नेपाली समाजमा भय र असुरक्षाको वातावरण सिर्जना गरेको छ।
देउवाले अन्ततः पार्टीभित्र एकता कायम गरेर मात्र देशको संविधान, लोकतान्त्रिक शासन र राष्ट्रिय स्वाभिमान सुरक्षित गर्न सकिने जोड दिएका छन्। उनका अनुसार, “हामी एक भएर अघि बढ्यौं भने देश पुनः स्थिरताको मार्गमा फर्किन सक्छ।”
