त्रिचन्द्र क्याम्पस नेपालको उच्च शिक्षा इतिहासको महत्वपूर्ण गहना हो, जसले एक शताब्दीभन्दा लामो यात्रा तय गर्दै देशका विभिन्न महत्त्वपूर्ण व्यक्तित्वहरू उत्पादन गरेको छ। तर, २०७२ सालको भूकम्पले यस क्याम्पसका संरचनाहरूलाई नराम्ररी क्षति पुर्यायो। पुनर्निर्माण प्रक्रिया अहिले पनि सुस्त गतिमा जारी छ, जसका कारण विद्यार्थीहरू र प्रशासन दुबै प्रभावित भएका छन्।
पुनर्निर्माणको अवस्थाः
भूकम्पपछिको पुनर्निर्माण: भूकम्पले क्षति पुर्याएपछि पुनर्निर्माणका लागि २०७८ सालमा ३६ करोड ४० लाख रुपैयाँको बजेट स्वीकृत भएको थियो।
प्रगति र चुनौतीहरू: हालसम्म पुनर्निर्माणको करिब ७०% काम सम्पन्न भइसकेको छ। डिजाइन परिवर्तन र अन्य प्राविधिक बाधाका कारण कामले ढिलाइ भएको छ।
समाप्तिको समय: प्रारम्भिक समयसीमा पुस २ गते भए पनि, अबको ८–१० महिनाभित्र सबै काम सकिने अपेक्षा गरिएको छ।
विद्यार्थीहरूमा असरः
कक्षाकोठाको अभावका कारण पठनपाठनमा अवरोध भएको छ।
भवन क्षतिग्रस्त हुँदा विद्यार्थीहरू जोखिमपूर्ण अवस्थामा पढ्न बाध्य छन्।
नेतृत्व र अभियानः
विद्यार्थी संघहरूको दबाब: नेपाल विद्यार्थी संघले ‘सेभ त्रिचन्द्र’ अभियानमार्फत पुनर्निर्माणलाई प्राथमिकता दिलाउन महत्त्वपूर्ण भूमिका खेलेको छ।
पूर्व विद्यार्थीहरूको पहल: भवनको ऐतिहासिक र पुरातात्त्विक महत्व जोगाउँदै शैक्षिक हबको रूपमा विकास गर्ने अभियान चलाइएको छ।
भविष्यका योजनाः
त्रिचन्द्रलाई शैक्षिक केन्द्र (एकेडेमिक भिलेज) को रूपमा विकास गर्ने लक्ष्य रहेको छ।
पुरानै डिजाइना र मौलिकता कायम राखेर पुनर्निर्माणको काम भइरहेको छ।
यस्ता छन् चुनौती:
बजेटको ढिलाइ, प्राविधिक जटिलता, र सरकारको सीमित ध्यान पुनर्निर्माणका प्रमुख अवरोध हुन्।
विद्यार्थीहरूको चाप व्यवस्थापन गर्न र समयमै पुनर्निर्माण सम्पन्न गर्न अझै धेरै दबाब आवश्यक छ।
त्रिचन्द्र क्याम्पसको पुनर्निर्माणले यसको ऐतिहासिक र सांस्कृतिक महत्वलाई कायम राख्नुका साथै देशको शैक्षिक स्तरलाई थप मजबुत बनाउनेछ। तर यसका लागि सबै सरोकारवालाहरूको सहकार्य र प्रतिबद्धता अनिवार्य छ।
